|
آرشیو اسفراین (اطلاعات کاملتر) - ایده های اخلاقی نوین | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
خدای دانلود
v امروز : 7 بازدید v دیروز : 4 بازدید v کل بازدیدها : 106490 بازدید
|
آبهای سطحى در ناحیة اسفراین با توجه به ویژگى بارش بیشتر به صورت سیلابهای فصلى ظاهر مى‌شوند. رودخانة قره‌سو به عنوان اصلى‌ترین رودخانة ناحیه از ارتفاعات قوچ خوار سرچشمه مى‌گیرد و شاخه‌هایى فرعى به نامهای گرماب، سرخ آب، کال ولایت، بیدواز، رویین، سنخواست و جاجرم‌که‌از ارتفاعات‌آلاداغ‌سرچشمه‌مى‌گیرند، از سوی شمال به آن مى‌پیوندند که از میان آنها، تنها رودخانة بیدواز و رویین جریان همیشگى دارند فدایى، 6- 8. بادهای محلى که در ناحیة اسفراین شناخته شده‌اند، اینهاست: کف‌باد، بادچاچ، بادسیاه خانه، باد نیشابور، باد قبله و کوه باد . پوشش گیاهى: بخش قابل توجهى از زمینهای ناحیة اسفراین از جنگلها و مراتع پوشیده شده است. در ارتفاعات شمالى و شمال شرقى درختان و درختچه‌هایى مانند پسته، انار، سماق، زبان گنجشک، انجیر، زالزالک و ارغوان وجود دارد همو، 5. مراتع ناحیه نیز از گیاهانى که مصرف دارویى دارند، همانند شاه‌تره، گل زرد، خاکشیر خاکشى، درمنه، گل گاوزبان، کاسنى، ختمى و شیرین بیان پوشیده شده است .
حیات وحش: ناحیة اسفراین به سبب داشتن مراتع و جنگلها، زیستگاه مناسبى برای حیوانات وحشى است، همچون شغال، گورکن و خرگوش که در دشتها، و آهو، روباه و خوک که هم در دشتها و هم در ارتفاعات دیده مى‌شوند فدایى، 7. همچنین قوچ و میش وحشى، بز کوهى، سمور، گربة وحشى، پلنگ، تشى و کفتار به ویژه در ارتفاعات سالوک زندگى مى‌کنند و تحت حفاظت ادارة محیط زیست اسفراین هستند. افزون بر آن، انواع مختلف مار از جمله افعى و کبری و انواع پرندگان مانند جغد، چوب پا، سبزقبا، زاغى، کبک، تیهو، زنبور خوار، قرقاول، پرستو، لاشخور، گنجشک، بلبل و بلدرچین در ناحیة اسفراین وجود دارند همو، 8. در گذشته برخى از انواع مرغابیهای وحشى نیز در این ناحیه وجود داشتند. یکی از ویژگیهای شهرستان اسفراین وجود بافت متنوع قومی و مولفه های فرهنگی متفاوت آن است. اقوامی که امروزه در محدودیت این شهرستان زندگی می کنند. شامل: ترک ها، کرمانج ها، فارس ها، تات ها و بربرها هستند. اکثر مردم این شهرستان در بخش های دامداری و صنایع دستی از جمله قالیبافی مشغول به کارند و درصدی نیز در بخش صنعت و خدمات فعالیت دارند. محدوده گسترده زیستی جغرافیایی هر یک از اقوام به دلیل پراکندگی و مهاجرت به درستی مشخص نیست ولی به طور کلی قوم فارس (تات) منطقه غالب شهر اسفراین، قوم کرد منطقه غالب شهر و بخش مرکزی و قوم ترک منطقه غالب شهر صفی آباد بوده و بربرها در روستای قاسم آباد و کلاته بربرها و عباس آباد و چند روستای دیگر ساکن هستند. فارسی نیز زبان رسمی و اداری و آموزشی مردم اسفراین است. کانون و هسته اصلی این زبان شهر اسفراین و روستای نیش کیش، گنجدان و رویین با لهجه ای ویژه است و اقوام کرد ساکن شهر اسفراین که از طوایف کرمانج، کلهر، گوران شادلو، زعفرانلو، میلانلو، دیرانلو و توپکانلو هستند از نظر نوع گویش وحتی آداب و رسوم و پوشاک با یکدیگر تفاوت دارند. تاتار، جغتای، تاش، تیموری، شهریاری و بغایری از جمله طوایف ترک اسفراین به شمار می آیند. موسیقی در میان این اقوام آمیختگی عمیق با تمامی شئونات زندگی شان دارد و بازگوکننده باورها، اعتقادات و بینش و تفکر اقوام این ناحیه است. موسیقی منطقه شامل موسیقی کردی و ترکی است و از انواع مقامها موسیقی ترکی می توان به تجنیس، شاختا، نالیش، و هر موسیقی کردی الله مزار، لو، هرای، زارنجی، ترغه و... اشاره کرد. ناحیه اسفراین مانند سایر بلاد خراسان از سرزمینهای است که مورد توجه اقوام مهاجر بوده و در آن تمدنهایی با قدمت چند هزار ساله شکوفا شده است. تنوع آب و هوایی و وجود ارتفاعات، جلگه ها، دشتها و شرایط اقلیمی گوناگون زمینه مناسب زیست انسانها را در اعصار دراز تاریخ در این سرزمین فراهم آورده و از این رو ما در منطقه شاهد وجود تمدنهای پیش از تاریخ هستیم. به عنوان مثال در منطقه انجرلی و چهل دختران آثار به جا مانده شاهد این ادعا است. در زمان اشکانیان اسفراین از روستاهای مهم ابرشهر یا نیشابور امروز بوده است و اهمیت ویژه ای داشته است. در عهد ساسانیان نیز دارای شهرت و اعتبار بوده است که حتی شاهزادگان ساسانی در آن رفت و آمد می کردند. بنابراین دوره ساسانیان را می توان دوران شکوفایی و شهرت اسفراین دانست. در تاریخ ثعالبی راجع به فرار قباد پادشاه ساسانی از دست برادرش بلاش و آمدن او به اسفراین و ازدواج او با دختر دهگان اشاره شده است که این مطلب در برخی از منابع تاریخی دیگر به اندکی تفاوت آمده است حتی در شاهنامه فردوسی نیز به جریان خواستگاری و ازدواج قباد اشاره شده است. قرار گرفتن اسفراین در مسیر جاده ابریشم نیز نقش و اهمیت این منطقه را در آن دوران روشن می کند. جاده ابریشم سندی بسیار محکم است که حکایت از غنای فرهنگی و علمی ایران اسلامی و شهرهایی دارد که در مسیر این جاده قرار گرفته اند و عناصر پیوند دهنده مراکز و کانون های تمدن اصیل ایران اسلامی بوده اند و اسفراین از جمله این کانون های فرهنگی وتمدنی است. در اواخر عهد ساسانیان و مقارن فتوح اسلام، اسفراین از شهرهای عمده بوده است. در دوران اسلامی در زمان خلیفه عثمان بن عفان در سال 31 هجری «عبدالله ابن عامر» اسفراین از بلاد خراسان را فتح کرد و در دوره بعد از اسلام اگر چه اسفراین چندین بار مورد حمله و تهاجم قرار گرفت و ویران شد ولی بطور کلی از بین نرفت و مردم با همت و تلاش خویش شهر را بازسازی کردند. در دوره افشاریه شهر قدیمی به کلی ویران شد و قنوات خشکید و مردم به محل فعلی شهر اسفراین که آنرا میان آباد می نامیدند کوچ کردند. در دوره قاجاریه نیز اسفراین آباد و دارای رونق فراوان بود که مشاهدات کلنل ییت در سفرنامه اش گویای آن است. دهکده توریستی و تاریخی روئین به علت دارای بودن موقعیت خاص جغرافیایی، و کوهستانی بودن منطقه و بافت تاریخی و فرهنگی به عنوان یکی از مهمترین روستاهای دارای قابلیت گردشگری و تاریخی در سطح بین المللی در خراسان شمالی محسوب می شود، این روستا جزء یکی از 16 روستای دارای بافت تاریخی و فرهنگی حائز اهمیت در کشور می باشد. این روستا ، بسیار دیدنی و تاریخی در فاصله 26کیتومتری شهر اسفراین ، 51کیلو متری شهر بجنورد مرکز استان خراسان شمالی و 6 کیلو متری جاده اسفراین – بجنورد در یکی از دره های پر آب دامنه جنوبی کوه آلاداغ با جهت غربی شرقی قرار گرفته که از دو قسمت به نامهای پائین ده و بالا ده و یا نسر:قسمت پشت به آفتاب یا سایه و پَی رو که آفتابگیر و رو به آفتاب می باشد تشکیل شده و رود خانه پر آب و دائمی از داخل روستا عبور می کند. زبان مردم فارسی (تات) که نوعی گویش فارسی دری می باشد0 آب و هوای روستا به دلیل قرار گرفتن در بین کوهها و واقع شدن در ارتفاع 1670 متری از سطح دریا از نوع آب و هوای سرد کوهستانی که دارای زمستان های بسیار سرد و تابستانهای معتدل می باشد. شرایط خاص آب و هوایی و مستعد بودن خاک این روستا بستر مناسبی برای کشاورزی و باغداری فراهم نموده است که بعضی از میوه های آن شامل انواع گیلاس و سیب،گلابی،گردو، انگور هلو و زردآلو می باشد علاوه بر محصولات باغی، عسل این روستا دارای شهرت خاصی در کشور می باشد. علاوه بر اینکه اقتصا د اصلی مردم بر رکن کشاورزی و باغداری بوده ،تولید صنایع دستی و سنتی در این روستا به درازای قدمت خود روستای روئین می باشد چرا که نام روئین با پارچه ها ، چادر شبها ، حوله دستی و حمام و … در ایران شناخته می شود و از لحاظ کیفیت و نوع نقشهای بافته شده در سطح کشور منحصر به فرد می باشد. به لحاظ معماری و تاریخی این روستا دارای بافت معماری با ارزشی بوده که در نوع خود در خراسان شمالی بی نظیر است. ساختمان ها ی این روستا به صورت پلکانی بر روی هم ساخته شده و حیاط هر منزل پشت بام منزل دیگری محسوب می گردد. ساختمانهای جدید با مصالح روز کمتر دیده می شود و بیشتر مصالح بکار رفته در ساختمانها مصالح بوم آورد و محلی بوده که عبارتند : از چوب ، سنگ،گل ،خشت خام. این روستا دارای تعدادی محلات می باشد که بر اساس شیوه معیشتی مردم هرمحله نامگذاری شده است مثل محله داش پیلاد (محله آهنگرها)، محله صباغی ها (رنگرز)و … در این روستا تعدا د زیادی کوچه با بافت خاص معماری که در اکثر موارد قسمتهایی از کوچه به صورت دالان و راهرو از زیر منازل مسکونی عبور می کند. با نامهای زیبا که به نوعی بر گرفته و بر خواسته از فرهنگ و آداب ورسوم مردم بومی آن منطقه می باشد وجود دارد که تعدادی از مهمترین این کوچه ها عبارتند از کوچه داش پیلاد،خواجه عماد ،کوچه گبرا (گبرها)،کوچه ملاها، رموها، شو قلعه، کوچه نمازی یا کوچه حمام ،سر ته علی ها، دیهو ،رده کمر دندو (زنبور) ،عندلیب،گر گه(گرگها)،بر برو(قوم بربر)، صباغی(رنگرز)؛اوغوری،کوچه ده بیدان؛توتستان،کوچه سراب، کوچه آسیاب و... می توان دهکده توریستی و تاریخی روئین را به حق، کانون چشمه سارهای جاری لقب داد. در این روستا بالغ بر 59 چشمه جاری و روان وجود دارد که مهمترین آنها عبارتنداز: 1- چشمه فر نگا 2- سر چشمه 3- چشمه خواجه عماد 4- چشمه کوه 5- چشمه سرخانی 6- چشمه حیات 7- چشمه جخورام 8- چشمه زرگر9- چشمه گل میام10- چشمه زربیدان 11-چشمه آئین بهشت و000 یکسری اقدامات از سال 83 جهت معرفی این روستا به عنوان دهکده توریستی و تاریخی برداشته شده و طی بازدید آقای مرعشی رئیس سابق سازمان میراث فرهنگی و گردشگری درسال 83به عنوان یکی از روستاهای دارای قابلیت وتوسعه گردشگری مطرح شد ودر سال 84 نیز به عنوان یکی از 16 روستای دارای بافت ارزشمند تاریخی و فرهنگی محسوب می شود و مبلغ 130میلیون ریال اعتبار از طرف سازمان میراث فرهنگی و گردشگری جهت تهیه طرح بهسازی به این روستا اختصاص یافت و از طرف استانداری خراسان شمالی نیز مبلغ 500 میلیون ریال در بحث گردشگری به روستای روئین اختصاص یافته است . با توجه به امضاء تفاهم نامه با بنیاد مسکن در خصوص حفظ واحیاء بافت های تاریخی و فرهنگی این سازمان نیز اعتباراتی در جهت حفظ واحیاء بافت معماری روستای روئین در نظر گرفته است. امید آن می رود که با همکاری مسئولین محترم شهرستان اسفراین ، فرمانداری ، شهرداری، بخشداری ،دهیاری وشورای اسلامی روستا در جهت معرفی ونصب تابلو در دو راهی روئین اقداماتی صورت گیرد چرا که مهمترین موانع که باعث شده این روستا برای مردم نا شناخته باقی بماند : 1-نبود زیر ساختهای مناسب گردشگری در روستا . 2-عدم تبلیغات مناسب می باشد. اسفراین شهری است زیبا دارای آثار تاریخی بسیار دیدنی، جغرافی نویسان مسلمان از جمله یعقوبی، مستوفی و صاحب کتاب حدود العالم آن را شهری آباد و خوش آب و هوا توصیف کرده اند. این شهر زادگاه انوشیروان است. علاوه برآن، طبیعت زیبا، ابنیه تاریخی، امامزاده ها و غارهای طبیعی این شهر کهن، پیوسته آن را مورد توجه شرق شناسان قرار داده است تا جایی که « هرمان اندلت » کانادایی که کتاب ارزشمند نورالدین عبدالرحمن کسرقی ( کشف الاسرار ) را تصحیح نموده از کسرق دیدن کرده است. اسفراین یعنی ( Spehr Adwin ) که یک واژه پهلوی- اوستایی است، اسپهر به معنی آسمان نهم و آدوین که واژه آدینه نیز از آن گرفته شده تلفظ قدیمی و املای واژه آیین است، در واقع می توان گفت که اسفراین اجرا کننده آیین و مراسمات آسمان نهم بوده، هست و می باشد و این درحالی است که بعضی ها حتی تا آسمان هفتم هم به سختی رفتند. برای اسفراین نامهای زیادی آورده شده که از تکرار آنها پرهیز کرده ولی، یاقوت حموی مؤلف معجم البلدان به نقل ازابوالقاسم بیهقی درباره نام اسفراین نوشته است: اصل آن(أسپر آیین) بوده است و مرکب از أسپر یعنی سپر و آیین یعنی عادت و روش است. به نظر وی اسفراین سرزمین سلحشوران و جنگاوران بوده، چنانکه از دوره اشکانیان به عنوان دژ مستحکم پارتها به شمار می رفته است. اسفراین از دوره باستان در مسیر شاهراه تجارتی نیشابور به گرگان یعنی جاده ابریشم قرار داشته است و همواره به عنوان سدی در مقابل هجومها و حملات بوده و بدین جهت به چنین اسمی مشهور شده است. کشتارهای دسته جمعی بسیاری از مردمان این سامان ضمن فتنه های بزرگ تاریخ، حکایت از روحیه حماسی و دلاوریهای مردم اسفراین دارد. یاقوت حموی در این باره می گوید: اسفراینیان همواره با خود سپر و وسایل رزم حمل می کرده اند و از قدیم به حمل سپرها شناخته شده اند به همین جهت شهرستان به نام أسپرایین نامیده شده است. منابع متفق القولند که اسفراین در دوره ساسانیان به زیبایی و سرسبزی و نیکویی آب و هوا زبانزد بوده است. حادثه مهمی که در رابطه با تاریخ اسفراین درباره ساسانیان و وجه تسمیه آن شایان ذکر است، رویداد برکناری قباد پدر انوشیروان از پادشاهی (496م) و فرار ایشان از طریق استان ( نیشابور ) به همراه زرمهر فرزند شوخرا که قباد را در احیای تاج و تخت از دست رفته یاری نمود و توقف قباد در اسفراین و ازدواج وی با دختر مرزبان یا دهگان یا کنارنگ اسفراین و یا فریمان اسفراین است، چنانکه آبادانی و سرسبزی را « مهرگان » نامید. سپس وی به سرزمین هپتالیان رفت و به جستجوی کمک نظامی بر آمد و بدان دست یافت و سرانجام به سال 499 میلادی به همراه سپاهیانش به مهرگان آمد و همسر و فرزند خود انوشیروان یا نوشین روان را همراه کرد و به مداین بازگشت از این رو انوشیروان را به انتخاب مادرش ایراندخت یا نیودخت به اسفراین و زادگاه وی در مداین، نیشابوری و اسفراینی می خواندند. وجه نامگذاری نوشین روان و مهرگان ( شادی روان ) نیز بی ارتباط با یکدیگر نیست، چنانکه « یاقوت» مهرگان را « فرح النفس » معنا کرده است. از آن جایی که اسفراین و ناحیه مهرگان قبل از اسلام از جمله پایگاههای رواج میتراییسم (مهرگرایی) بوده است و هنوز هم شواهد و قراین و مظاهر این آیین در این منطقه وجود دارد و جشن مهرگان نیز در قدیم جشن میترا یعنی خداوند نور و آفتاب بوده و از 16 مهرماه آغاز و تا روز21 مهرماه، یعنی رام روز پایان می پذیرفت و تا عهد اسلامی دربار غزنویان برگزار می شد ، نیز بی ارتباط با اینگونه نامگذاریها و اینگونه آیین نیست. چنانکه پادشاه خراسان در این روز خلعتهای خزانی ( پاییزی) و زمستانی را به سران سپاه می بخشیدند و مردم در « رام روز » به یکدیگر چنین دعا می کردند: « هزار سال بزی ». مهرگان و اسفراین را در زمره الحان هشتگانه موسیقی ایران زمین در دوره ساسانیان در عهد بهرام پنجم ساسانی بر شمرده اند. ابن الحان بنا به گزارش کندی عبارتند از: « 1. شسم 2. اپرن ( اپرین = افربن ) 3. اسپرایین 4. سبدار(شبدیز) 5. نیروزی ( نوروزی ) 6. مهرگان 7. مادز (ماهور) و... مورخین قدمت تاریخی اسفراین را با قوچان( که در قدیم با نامهای آسااک، استائنه، استوا، خبوشان، خوجان، قوچان بوده است،) یکی می دانند. با توجه به منابع و مآخذ و شواهد و قراین، به نظر آقای فسنقری (محقق و کارشناسی ارشد تاریخ)، منطقه اسفراین در ادوار تاریخی قبل از اسلام با نامهای استوئن، اسپرایین، مهرگان، و در دوره اسلامی با نام اسفراین که تحول یافته اسپرایین است، به حیات تاریخی خود ادامه داده است. اگر چه درباره گذشته بسیار دور اسفراین، منابع کمتر به آن پرداخته اند؛ اما آثار تاریخی، موقعیت جغرافیایی، سبک معماری شهر و نامهای آبادیهای آنکه هر کدام ریشه در نام اقوام، پادشاهان حاکم بر ناحیه، آداب و سنن و اعیاد خاص گذشتگان این سامان دارد، قراینی بسیار قوی و شواهدی قریب به یقین اند. امروزه بقایای کهندژ اسفراین کهن « شهر بلقیس » مشهور است نویسنده : رحمان
شهر ستان اسفراین مقدمه اسفراین یکی از شهرستان های استان خراسان شمالی است که با مساحت 5345 کیلومترمربع درجنوب شرقی استان واقع است. این شهرستان در دامنه جنوبی کوههای آلاداغ و جنوب و غرب کوه شاه جهان قرار گرفته است .از شمال به شهرستانهای بجنورد و شیروان ، از جنوب و جنوب غربی به شهرستان سبزوار ، از شرق به شهرستان های قوچان و سبزوار و از غرب به شهرستان بجنورد محدود است . تاریخ نگاران گذشته نام اسفراین را به گونه های : اسفراین ، اسفرائین ،اسپرآئین ،اسپرآیین ،اسپراین ،سپرآئین ،سپهرآئین ، اسبراین ،سبراین .زابراین ثبت کرده اند. نام قدیمی شهر اسفراین را نیز مهرجان که معرّب مهرگان است ، دانسته اند . با توجه به سابقه تاریخی و قدمت اسفراین ، آثار باستانی زیادی وجودی دارد که متاسفانه به دلیل عدم حفاظت صحیح در حال از بین رفتن است . مهمترین این آثار عبارتند از : 1- شهر بلقیس: شهر بلقیس که در حقیقت خرابه های شهر قدیمی اسفراین است که در 3 کیلومتری شهر فعلی و سمت راست جاده سبزوار واقع شده است . این اثر از دو قسمت شهر و ارگ تشکیل می شده است. مجموعا 29 برج به اندازه های مختلف بر حصار آن ایجاد کرده اند . دروازه های ورودی قلعه در گوشه جنوب غربی است که در دو طرف آن دو برج قرار دارد .بر اساس اطلاعات موجود در سازمان میراث فرهنگی استان سفال های به عمل آماده نشان میدهد که این سفال ها که از نوع چینی های سبز رنگ و نوع مخصوص شاه عباسی میباشند که مربوط به دوره ی صفویه است. 2- فقت دژ : در شمال شرقی اسفراین قریه نوشیروان واقع است که در قسمت شرقی آن حصاری است محکم که آنرا فقت دژ و بنای این محل را به قبادفیروز نسبت میدهند که آثار خرابه های آن در حال حاضر بر روی تپه ای که بین قراء نوشیروان و دنج قرار دارد به چشم میخورد که بین اهالی آن حدود به علیقلیچ نوشیروان معروف است . 3- تپه باستانی سارمران : این تپه در 500 متری جنوب روستای سارمران در غرب اسفراین واقع شده است . آثار سفالی پراکنده بر روی این تپه مبیّن دوره- های تاریخی و اوایل اسلام است و سفال های مطالعه شده اکثرا بدون لعاب و بعضا از نوع لعاب دار ساده ی اوایل اسلام میباشد. 4- قلعه کهنه حسن آباد : در حاشیه روستای حسن آباد ، درشمال شرقی اسفراین واقع شده است . قلعه حسن آباد بر روی یک پشته طبیعی بنا شده ، طول آن 140 متر و عرض آن 70 متر میباشد قسمتی از حصار سنگی و چینه ای قلعه هنوز هم پا بر جاست و بلندی آن به 4 متر میرسد. ضخامت دیوار حصار در بخش های سالم یک متر است . واحدهای درون حصار کلا ً فرو ریخته و به نظر میرسد در سده های اخیر از این قلعه به عنوان تاسیسات دفاعی استفاده میشده است . 5- قلعه قیصر: دو سه کیلومتر پایین تراز روستای بیدواز ، قلعه سفید است که همانند بیدواز آثار قدیمی در آن جا به چشم میخورد . از آن جمله بر فراز تپه ای محلی است که به آن قلعه قیصر می گویند . 6- قلعه صعلوک : در دامنه های ارتفاعات آلاداغ که در غرب اسفراین واقع است در دره ای که دو دهکده ی توی و زاری قرار گرفته است ، در شمالی ترین نقطه آن بر فراز قله ای ، ضرابه ای چهار گوش و آسیابی از سنگ قرار دارد که بنام دژ صعلوک نامیده میشود و هم اکنون نیز اهالی اطراف آنرا قلعه صعلوک میخوانند . 7- بند مهار: این بند در 2 کیلومتری جنوب شرق روستای کلاته سنجر و در جنوب شهرستان اسفراین واقع شده است در گذشته های دور این بند را بر روی رودخانه قره سو (کال شور) احداث کرده اند و از آب مخزن آن برای آبیاری اراضی کشاورزی روستاهای اطراف بند استفاده میکرده اند . بند مهار سه دوره تاریخی ساسانیان ، سلجوقیان و مغول را در بر دارد .در دوره اول بنا با سنگ و ساروج ساخته شده و در دوره دوم برای مرمت آن از آجر استفاده شده و در دوران مغول پشت آن با خاک استحکام یافته است. در حال حاضر قسمت عمده این سد از بین رفته و فقط بخشی از دیواره اصلی آن پابرجاست. 8-شهر باستانی سمنگان اسفراین : برخی از تاریخ نویسان ، به اشتباه سمنگان را سملقان شهرستان بجنورد دانسته اند . سمنگان بر سر راه اسفراین به قوچان کنونی بوده که دو روستا در آنجا ساخته شده اند که یکی به نام سرخ قلعه است و مردم آن ترک زبان اند و دیگری کریم آباد که کرد نشین اند . اهالی این دو روستا از قدیم و از گذشتگان خود شنیده اند که اینجا شهری بوده و امروز بلندترین نقطه کوه شاه جهان را «تخته شهر» می نامند که باید ارگ شهر [سمنگان] بوده باشد و آثار برج و بارو هنوز در آن دیده میشود و سفال- های رنگی فراوان دارد و نشانگر آن است که این شهر بعدا در حملات مغول ویران شده است. الف- قلعه های قدیمی، نظیر : قلعه گبر حصار، قلعه قلی ،قلعه ابدالی ها ،قلعه آردئین ،قلعه هما ،قلعه ارغیان ،قزلر قلعه واقع در کوه شاه جهان ، قزلرقلعه گنده خانی ،قزلر قلعه دنج و دو قلعه در روستای دولت آباد . ب- غارها : از غارهای ناحیه اسفراین فقط غار نوشیروان واقع در روستای نوشیروان و غار عبادتگاه شیخ احمد ذاکر در روستای گورپان قابل توجه و دارای سابقه تاریخی است. ج- خانقاه ها، نظیر :خانقاه آردین و خانقاه ابوبکر کتانی عارف بزرگ که در روستای کسرق واقع شده است . د-درخت های کهنسال : درختهای کهنسال عبارتند از: 1- درخت سرو (ارس) واقع در شمال روستای کشتان .2- درخت چنار واقع در مسجد خواجه ها در محله قلعه نو .3- درختهای چنار مسجد کشتان .4-باقیمانده تنه درخت تنومند چنار مسجد علی بن ابی طالب در محله خرینان .5- درختهای چنار واقع در روستای روئین .در شهرستان اسفراین بیش از 25 مزار و بقعه وجود دارد که مورد احترام اهالی است . برخی از این مزارات عبارتند از: 1-امامزاده احمد رضا (احمد بن موسی): بنای عظیم این امامزاده در حدود 40 کیلومتری غرب اسفراین و 8 کیلومتری جنوب غرب روستای کوران قرار گرفته است . شکل بنا عبارت از طرح مستطیلی عظیمی است که طول آن 29 متر و عرض آن 19 متر است در چهار جهت اصلی بنا چهار ایوان بزرگ تعبیه شده است ، ایوان های شرقی و غربی بصورت قرینه ساخته شده اند ، لیکن ابعاد آنها متفاوت است ، و دو ایوان شمالی و جنوبی کاملا قرینه میباشد . در جبهه شرقی و غربی بنا، دو تالار عرضی موجود است ، ایوان شرقی به تالار عرضی شرق ، و ایوان غربی به تالار عرضی غرب باز میشود . این تالار نیز قرینه یکدیگرند . 2- امامزاده عبدالله کوران : بنای این امامزاده در 30 کیلومتری غرب اسفراین و 5 کیلومتری جنوب غرب آبادی کوران قرار گرفته است . این بنا در اصل دارای طرح مستطیل است که طول آن از بیرون 40/16 متر و عرض آن 11 متر است . طرح مستطیلی بنا از جبهه شمالی تقریبا به هم خورده و به صورت نامنظم درآمده است. داخل بنای امامزاده عبدالله ، چهارگوش و اندازه هرضلعش 5 متر است و دو طاقچه در داخل ، جلب توجه میکند ، جبهه غربی بنا از بیرون دارای راه پله ای است که به پشت بام ختم میگردد . در ورودی اصلی ، در ضلع جنوبی است و در دیگری در شمال وجود دارد که قابل استفاده نیست . محفظه ای در بالای گنبد ایجاد شده که بصورت یک بادگیر هوای خنک را از طریق روزنه وسط گنبد به داخل بنا هدایت میکند . صندوق چوبی مقبره مانند صندوق سایر بقاء این محل ، متعلق به دوره ی قاجاریه است و ابعاد آن 20/1×2 متر است . قسمتهای فوقانی آن متلاشی شده و قسمت های مکتوب و حکاکی شده آن نیز به غارت رفته است . 3- شاهزاده زید: بنای شاهزاده زید در حاشیه شمالی روستای توی در غرب اسفراین واقع شده است. شاهزاده زید بنایی است 8 ضلعی که در چهار ضلع اصلی آن چهار ایوان کوچک وجود دارد . در ساختن ایوان های این بنا ، قرینه سازی کاملا رعایت شده است. صندوق چوبی مقبره شاهزاده زید مانند سایر صندوق های امامزاده ها که در دوره ی قاجاریه احیا شده است که این کار د رسال 1329 هجری انجام شده است. 4- بقعه شیخ محمد رشیدالدین : این بقعه در 32 کیلومتری شمال شرق شهرستان و در حاشیه روستای بیدواز قرار گرفته است ، بنای بقعه شیخ محمد رشیدالدین دارای طرح 8 ضلعی است که گنبدی بر روی آن استوار شده است ، اندازه اضلاع بیرونی بنا 5/3 متر است و اضلاع داخلی بصورت جرزهای عمودی بالا رفته و به دو ردیف کتیبه گچ بری نفیس ختم میگردد این بنا در اصل دارای سه در ورودی در جبهه های شمالی و شرقی وغربی بوده که دوتای اولی را مسدود کرده و از ورودی غربی استفاده میگردد. از مجموع سه جفت در چوبی این بقعه ، در حال حاضر دو جفت بسیار نفیس آن در درون بنا نگهداری میشود که در بدنه آن نقش اسلیمی و ختائی به طرز زیبایی و چشم نوازی کنده شده است . صندوق چوبی این بقعه یکی از با ارزشترین صندوق های باقی مانده از اواخر قرن نهم هجری است . ابعاد این صندوق 12/1×62/1 متر است و بوسیله دو قسمت کتیبه کنده کاری شده و خطوط هندسی و گل و بوته تزئین یافته است . 5- امامزاده شاهزاده جعفر:بنا به اعتقاد اهالی روستای کوشکی ، این امامزاده فرزند امام رضا (ع) میباشد و زیارتگاه مردم اسفراین و روستاهای اطراف است . بنای امامزاده در دوره های مختلف تعمیر شده است و بنای فعلی حدود دویست سال قدمت دارد . 6- آرامگاه شیخ آذری :این آرامگاه در جنوب شهر اسفراین و حدود یک کیلو-متری شمال شرقی خرابه های شهر بلقیس (در صفحات قبل توضیح داده شده است) و در میان اراضی کشاورزی واقع شده است . ساختمان بنا از خشت خام ساخته شده سقف آن چوبی است ومقبره در وسط قرار گرفته است . وقبر حدود 80 سانتی متر از زمین بلندتر است و مزائیک شده و فاقد سنگ قبر است . 7-آرامگاه شیخ شاه علی اسفراینی: این مقبره که متعلق به عارف بزرگ، شیخ شاه علی اسفراینی از اقطاب سلسله ذهبیه است ، در باغ شخصی آن بزرگوار در محله قلعه نو خواجه ها واقع است . این بقعه در زمینی به مساحت 500 متر مربع قرار دارد و ستون گلی آن بر روی مقبره فرو ریخته است . این عارف معروف داماد و شاگرد شیخ رشید الدین محمد بیدوازی است. این شهر، همان مکانی است که اکنون خرابه های آن به نام شهر بلقیس معروف است . اگر چه سابقه این شهر به پیش از اسلام می رسد اما آثار پراکنده در آن از دوران صفویه عقب تر نمی رود . آثار باقیمانده از تپه های این منطقه نشان از سکونت مردم ( حداقل از قرن پنجم هجری قمری ) دارد . شهر بلقیس : آنچه به شهر بلقیس یا قلعه کهنه بلقیس معروف است ، باقیمانده بناهای خشت و گلی به شکل برج و بارو و تپه ماهور، در 3 کیلومتری شهر اسفراین است که به احتمال زیاد خرابه های شهر قدیمی اسفراین می باشد . در کاوشهای باستان شناسی سالها پیش ، در این محل، اشیاء و سفالهایی متعلق به دوران اولیه اسلام تا دوران صفویه دیده شده است . قلعه کهنه بلقیس ، برای مطالعه پیشینه اسفراین دارای ارزش فرهنگی درخور توجهی است . پیرامون قلعه کهنه که احتمالاً کهنه ترین اثر شهر است آثار و بقایایی از گستره شهر قدیم اسفراین به صورت تپه های پراکنده وجود دارد. بقعه امامزاده احمدرضا: این بنا در 8 کیلومتری جنوب غرب روستای کوران و حدود 40 کیلومتری غرب شهر اسفراین واقع شده و شامل مجموعه ای از ایوانها و کانالها و گنبدخانه با مقبره اصلی به صورت بنایی مربع شکل است که قاعده آن به وسلیه گوشوارهایی به هشت ضلعی و در نهایت دایره تبدیل شده و بر فراز آن پوششی گنبدی شکل، قرار دارد.ساخت بنا ، به دوران صفویه برمی گردد اما در طول زمان ، تعمیرات و دگرگونیهای زیادی در آن صورت گرفته است . در اطراف بنا سنگ قبرهایی با تاریخ 1013 و 1016 ه.ق. مشاهده می شود. بقعه شیخ محمد رشید الدین بیدوازی : این بقعه در 32 کیلومتری شمال شرق شهر اسفراین و در حاشیه روستای بیدواز قرار دارد و هشت وجهی و گنبد دار است . از امتیازات این بنا کتیبه های نفیسی است که با گچ و در دو ردیف در ارتفاع 3 متری و شش متری بدنه داخلی اجراء شده است . از جمله نفایس دیگر آن : درهای چوبی و صندوق بقعه است که با ظرافت و استادی ساخته شده است . بقعه بیدوازی که با سنگ و ملاط گچ بنا شده و متعلق به قرن 9 هجری می باشد ، در دوران صفویه مرمت شده است . قره سو مهمترین رودخانه حوزه آبریز دشت کویر است که آبهای سطحی منطقه وسیعی از شمال غربی خراسان و مناطق شرقی استان سمنان را جمع آوری و به کویر نمک می رساند. این رودخانه از ارتفاعات شرق اسفراین و دامنه های جنوبی بینالود سرچشمه می گیرد. شاخه های اولیه آن به نام های کال ولایت (رودخانه بام ) و اسفراین پس از سرچشمه گرفتن از این ارتفاعات در جنوب اسفراین به هم پیوسته و رودخانه کال شور جاجرم را به وجود می آورد. این رودخانه سپس وارد دره تنگی می شود و از میان کوههای هرده جوین گذشته و وارد منطقه ای به نام چهل دختران می گردد. از شرق به غرب ادامه جریان داده و از دهستان نصرت آباد ، حسین آباد و رحیم آباد عبور نموده وارد دشت گرمه جاجرم میگردد. رودخانه پس از عبور از شهر جاجرم به سمت جنوب تغییر مسیر می دهد و شاخه های مهمی را مانند جوین ، کال شور شاهرود را دریافت می نماید و سپس وارد دشتهای غرب سبزوار گردیده و کال شور سبزوار را دریافت می نماید. این رودخانه پس از طی باقیمانده مسیر خود و دریافت شاخه های متعدد وارد حاشیه دشت شمالی دشت کویر گردیده و در ریگزارهای آن فرو می رود. این رودخانه به نام رودخانه ابریشم نیز نامیده می شود. و یک سیستم رودخانه با وسعت زیاد می باشد که که از نیشابور تا شاهرود و از اسفراین تا کویر نمک را دربر می گیرد و وسعت این حوزه آبریز به بیش از 60000 کیلومترمربع بالغ می گردد. طول این رودخانه 450 کیلومتر می باشد . این رودخانه دارای جریان دائمی کمی به صورت زهکش آب زیرزمینی در فصول بدون بارندگی می باشد. در مناطق انتهایی بعلت غلظت زیاد املاح و شوری آب آن قابل استفاده نیست. نویسنده : رحمان
تاریخچه شهر اسفراین دروجه تسمیه اسفراین برخی معتقدند, این شهر را اسفندیار بنا نهاده است و لذا به نام بانی آن, اسفراین نامیده شده است. بیهقی اصل این اسم را ” آسپرآئین “ دانسته که اسپر به معنی سپر و آئین به معنی راه و رسم است . اسفراین جزو اولین مراکز جمعیتی است که اقوام آریایی پس از ورود به ایران درآن سکنی گزیدند . شهر اسفراین با اینکه در طول تاریخ صدمات فراوانی متحمل شده است , لیکن با تلاش و همت مردم به توسعه قابل توجهی دست یافته است و در حال حاضر یکی از شهرهای آباد استان خراسان به شمار می آید مراکز تاریخی و باستانی آرامگاه شیخ شاه علی اسفراینی این مقبره که متعلق به عارف بزرگ , شیخ شاه علی اسفراینی از اقطاب سلسله ذهبیه است , در باغ شخصی آن بزرگوار در محله قلعه نو خواجه ها قرار دارد . این بقعه در زمینی به مساحت 500 متر مربع احداث شده است . این عارف معروف ,داماد و شاگرد شیخ رشیدالدین محمد بیدوازی است قلعه حسن آباد این قلعه در حاشیه روستای حسن آباد , در شمال شرقی اسفراین , برروی یک پشته طبیعی بنا شده است و طول آن 140 متر و عرض آن 70 متر می باشد . مجموعه قلعه یادگاری از ادوار اولیه اسلامی در این منطقه است قلعه قیصر قلعه قیصر در نزدیکی اسفراین و در روستای بید واقع شده است . درسالهای قبل , آثار استودان هایی دراین دهکده وجود داشت که اهالی آنها رابه زرتشتی ها نسبت می دادند. گفته می شود که قدمت این قلعه به پیش از اسلام مربوط می شود قلعه صعولک دردامنه های ارتفاعات آلاداغ که در غرب اسفراین واقع شده است , برفراز قله ای , خرابه ای چهارگوش و آسیابی از سنگ قرار دارد که به نام قلعه صعولک نامیده می شود زادگاه نوشیروان (فقت دژ) در شمال شرقی اسفراین , قریه نوشیروان زادگاه سلطان انوشیروان واقع شده است . در شمال شرقی آن حصاری محکم که به نام ” فقت دژ “ معروف است وجود دارد . بنای این محل را به قباد فیروز نسبت می دهند . آثار مکشوفه ناشی از حفاری های انجام شده در این ناحیه به دوران های قرون اولیه اسلامی و مغول تعلق دارند بازمانده شهر قدیمی بلقیس شهر بلقیس که در حقیقت خرابه های شهر قدیمی اسفراین است در 3 کیلومتری شهر فعلی و سمت راست جاده سبزوار ـ اسفراین واقع شده است . در جریان حفاری های به عمل آمده در این شهر , سفال هایی به دست آمده است که به دوران صفویان تعلق دارند جاذبه های طبیعی غار نوشیروان این غار از غارهای ناحیه اسفراین است که در روستای نوشیروان واقع شده است . این غار ظاهراُ در دوره ساسانیان مورد توجه بوده واز آن به نوعی استفاده می شده است غار عبادتگاه شیخ احمد ذاکر این غار در روستای گوریان شهرستان اسفراین قرار گرفته است و از غارهای تاریخی استان خراسان محسوب می شود شیخ احمد , ذاکر معروف در این غار به ذکر و عبادت می پرداخت اماکن زیارتی و مذهبی امام زاده عبدالله کوران بنای این امامزاده در30 کیلومتری مغرب اسفراین و در نزدیکی آبادی کوران قرار گرفته است امام زاده شاهزاده زید بنای این امامزاده در حاشیه شمالی روستای توی , در غرب اسفراین واقع شده است . تاریخ قبور درون بنا به دوران صفوی مربوط است امام زاده شاهزاده جعفر بنا به اعتقاد اهالی روستای کوشکی , این امامزاده فرزند امام رضا (ع) می باشد و حرم وی زیارتگاه مردم اسفراین وروستاهای اطراف است . بنای امامزاده در دوره های مختلف تعمیر شده است و بنای فعلی آن در حدود 200 سال قدمت دارد نویسنده : رحمان
معرفی رویین در این مقاله ی جالب با یکی از زیباترین روستاهای شهرستان اسفراین مثل آثار باستانی ،چشمه ها و رودخانه ها، بزرگان و آداب و رسوم مردم این روستا آشنا می شوید برای خواندن این مقاله روی ادامه ی مطلب کلیک کنید رویین روستای رویین از جمله روستا های سر سبز و خوش اب وهوای شهرستان اسفراین است که در سمت جنوبی کو ههای الاداغ و در یکی از دره های مصفای ان واقع شده است.ادامه مطلب... نویسنده : رحمان
تازه های اسفرین در اثر برخورد 3 دستگاه خودرو سواری در محور اسفراین به سبزوار، 14 نفر کشته و مجروح شدند. به گزارش مرکز اطلاع رسانی فرماندهی انتظامی خراسان رضوی، روز شنبه هشتم دیماه ماموران انتظامی شهرستان سبزوار از وقوع یک فقره تصادف در کیلومتر 15 جاده اسفراین به سبزوار مطلع شدند و برای بررسی موضوع به محل این حادثه عزیمت کردند. در تحقیقات مشخص شد در این تصادف خونین و دلخراش سه خودرو پژو 206 ، آردی و روآ به شدت با یکدیگر برخورد کرده اند که 6 نفر از سرنشینان این خودروها در دم جان باخته اند. همچنین 8 تن دیگر بر اثر این حادثه مجروح شده و برای درمان به بیمارستان منتقل شده اند. طبق نظریه کارشناسان انحراف به چپ راننده خودرو روآ دلیل وقوع این تصادف اعلام شده است فرماندار اسفراین بر زدودن خرافات از عزاداری حسینی تاکید کردفرماندار اسفراین بر جلوگیری از ورود انحرافات و خرافات در مراسم‌های عزاداری سید و سالار شهیدان امام حسین (ع) تاکید کرد .به گزارش ایرنا محمدجواد طیبی روز دوشنبه در نشست شورای اداری این شهرستان اظهار داشت: متاسفانه به مرور زمان و با تلاش دشمنان دین، برخی از اعتقادات انحرافی و خرافه‌هایی در مساله قیام امام حسین (ع) بوجود آمده که جنبه شرک پنهانی دارد .وی تذکر زبانی در این خصوص را وظیفه همگانی دانست و همگان را به اجرای فریضه امر به معروف و نهی از منکر فراخواند .فرماندار اسفراین در بخش دیگری از سخنانش گفت: در دهه فجر امسال باید تلاش کنیم اصول و مبانی نظام اسلامی را به نسل جدید بشناسانیم و خدمات انقلاب و دولت را برای مردم بیان کنیم .وی با اشاره به در پیش بودن انتخابات مجلس هشتم از مسوولان خواست ضمن تلاش همه جانبه، زمینه حضور گسترده مردم را در انتخابات فراهم نمایند و اجازه ندهند اموال دولتی در اختیار هیچ شخص و جناحی قرار گیرد .او افزود: ? ???میلیارد ریال اعتبار برای تامین آب آشامیدنی شهر اسفراین اختصاص یافته که در سال ? ???هزینه خواهد شد.امام جمعه اسفراین نیز در این نشست از مسوولان خواست با هر سلیقه و گرایشی در صحنه انتخابات، پایبند به قانون باشند .حجت‌الاسلام یونسعلی گرمابی افزود: امروز بشریت نیاز شدید به درس گرفتن از امام حسین (ع) دارد 
فرم استخدام در ایران خودرو ( ثبت نام ادامه دارد.) اسفراین بجنورد جاجرم سبزوار دایره المعارف اسفراین نام و نشانی اماکن و دیدنی‌های مهم استان خراسان وب سایت مخابرات خراسان شمالی شهرداری اسفراین مجتمع صنعتی اسفراین آموزش و پرورش شهرستان اسفراین پرداخت اینترنتی قبوض تلفن ثابت و همراه دریافت ریزمکالمات تلفن ثابت (مخصوص استان خراسان شمالی) 118 استان خراسان شمالی ( پیدا کردن شماره تلفن افراد) خبرهای فن‌آوری اطلاعاتمیراث فرهنگی و گردشگری اسفراین هموطنان خراسان شمالی یک شنبه منتظر برف و باران باشند یک هفته است که شبکه سه در اسفراین قطع شده است.
پنج شنبه پرحادثه ترین روز هر هفته است اشعار حافظ شیرازی ( راحت بخوانید) نویسنده : رحمان
جاذبه های اسفراین: در این قسمت با مناطق حفاظت شده ی شهرستان اسفراین ،رودخانه های اسفراین، درختان کهنسال ،اهمیت و جاذبه ی توریستی، کوههای اسفراین آشنا می شوید « کاربر گرامی برای خواندن متن کامل در این مورد روی ادامه ی مطلب کلیک کنید» مناطق حفاظت شده: اسفراین دارای دو محدوده حفاظتی حیات وحش است که در آن از گونه های گیاهی و حیوانی کمیابی محافظت می شود با محافظت های دقیق به ویژه جلوگیری از شکار غیر قانونی می توان این مناطق را از لحاظ جهانگردی توسعه داد.در این راستا مهمترین کار ایجاد تقاضا برای این عرضه ها است که در واقع نخستین قدم در راه توسعه صنعت جهانگردی به شمار می آید و موجب حیات و توسعه امکانات زیربنایی و ایجاد اشتغال و افزایش ارزش افزوده در این بخش می شود. مناطق حفاظت‌شده زندگی انسان را غنی می کنند زیرا امکاناتی برای دیدن و الهام گـرفـتن از طبیعت ایجاد می کنند این مناطق درمانی برای فشارهای اجتماعی ، منبعی برای تجدید نیروی ذهنی، فیزیکی و روحی می باشند. چشم‌انداز یک تنوع آرامش بخش و محلی برای یادگیری و شناخت می باشند...ادامه مطلب... نویسنده : رحمان
لیست کل یادداشت های این وبلاگ |
شناسنامه v پارسی بلاگv پست الکترونیک v RSS v
رحمان
شهرستان اسفراین
بسیار سفر باید تا پخته شود خامی [227] مسیح 313 [65] عشق یعنی انتظار [137] عشق یعنی جدایی [115] بروزترین وبلاگ اسفراین [175] مهاجر [170] بزرگان و عارفان [120] تیپ توپ 2 [129] آب و هوای اسفراین [92] سایت ایران20 [132] بروزترین فتوبلاگ عکس [181] پسر شیرازی [177] باور نکردنی [123] عضویت در پارسی بلاگ و ساختن یک وبلاگ [78] رایانت [273] [آرشیو(16)]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
template designed by esfarayen | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
